Innovatie binnen zorginstellingen is onvermijdelijk en belangrijk. Onvermijdelijk, vanwege alle veranderingen die zich niet laten stoppen. Belangrijk, omdat blijven nadenken over kwaliteitsverbetering voor de cliënt het hart blijft van de zorg. Veranderprocessen starten meestal bij de top, het bestuur. Zij hebben – als het goed is – een strategische visie op de toekomst en stimuleren medewerkers om mee te gaan in het proces. Door een route uit te stippelen vanaf het startpunt tot en met implementatie en acceptatie.
Dat gaat niet altijd goed. Wie naar de cijfers kijkt, ziet dat een kwart van strategische bedrijfsbeslissingen niet van de grond komt, en minder dan 60% van beslissingen over bijvoorbeeld groei of betekenisvol werken worden gerealiseerd.

Goed voorbeeld doet volgen
Wat zijn de belangrijkste drie redenen voor mislukte innovatie- en implementatietrajecten, die uit ieder onderzoek weer naar voren komen?

Het zal niet verbazen dat ze allemaal op de één of andere manier met communicatie te maken hebben.
De cultuur binnen de organisatie staat met stip op één, gevolgd door (ontbreken van) communicatie, met op de derde plaats het leiderschap binnen de organisatie. Samen vormen ze de belangrijkste belemmeringen.
‘Gebrek aan draagvlak’ is vaak de common denominator bij mislukte verandertrajecten.
Alsof draagvlak een natuurverschijnsel is, dat weinig tot geen invloed verdraagt.
Beschouw je een bedrijfscultuur maak- en dus veranderbaar, en kijk je naar de rollen die verschillende spelers daarin kunnen spelen, dan verandert het verhaal.
En blijkt telkens weer dat bestuurders bij veranderingen een cruciale rol kunnen spelen. Door expliciete aandacht voor communicatie vast te leggen aan de start. En door zichtbaar te zijn voor medewerkers en duidelijk te maken waarom het gaat.

Ask, don’t tell
Communicatief leiderschap betekent dat bestuur en management zichtbaar en communicatief zijn. Dit lijkt simpel, is ook simpel, maar verdwijnt vaak in de waan van het werk. Top down iets proberen te realiseren werkt niet. Medewerkers erbij betrekken, hen laten meedenken wel. Geef innovatoren de ruimte, en het proces verloopt een stuk soepeler.

Andere manieren om een verandertraject te versnellen, liggen in het verlengde. Neem de tijd – veranderen kost tijd – om als bestuurder en manager met medewerkers in gesprek te gaan. Organiseer dialoog, stel vragen en luister. Mensen willen echt wel veranderen, maar niet veranderd worden.

Deze blog is geschreven door José van Berkum. José is eigenaar/senior adviseur bij Van Berkum Communicatie. Lees meer onder Inspiratie op je werkvloer. Of kijk op www.vbcom.nl, word lid van de Linkedingroep Ouderen 2.0 of volg José op Twitter: @Josevanberkum