Onderstaande blog heb ik in 2015 geschreven. Is er wezenlijk wat veranderd in de afgelopen zeven jaar? Zeker: er is een organisatie als Seniorweb bijvoorbeeld, voor de ‘gemiddelde’ oudere. Maar hoe staat het met oudere migranten die analfabeet zijn? En met mensen met een licht verstandelijke beperking? Wie het weet, mag het zeggen.

Analfabetisme extra barrière bij digitaal meedoen

Gemeentes kijken er nog steeds van weg: de groeiende groep burgers die het allemaal niet meer kan volgen. Waarvoor het leven te snel gaat en de digitalisering hen uitsluit van informatie en meedoen. Terwijl gemeentes wel vragen om zelfregie, zelfstandigheid. Natuurlijk hebben gemeentes veel voor hun kiezen gekregen. De overgang van de ABWZ naar de WMO, die gemeentes vraagt méér dan ooit te kijken naar kwetsbare burgers. En de Participatiewet waarover vandaag in de Volkrant een heel artikel stond.

Migranten & ICT

Voor veel ouderen, mensen met een (verstandelijke) beperking en laagopgeleiden is meedoen niet vanzelfsprekend. Een steuntje in de rug van hun gemeente kan dan het verschil uitmaken tussen meedoen of uitsluiting. De invloed van beleid bleek gisteren weer, toen ik het Netwerk Oudere Migranten Brabant (www.nomb.nl) in Tilburg bezocht.

Ik had projectleider Canan Yenice ontmoet tijdens een bijeenkomst en was benieuwd of zij me meer kon vertellen over oudere migranten en hun gebruik van computer en tablet. Nergens kom ik daar namelijk iets over tegen. Noch in rapporten van het CBS over ICT kennis en economie, noch in andere kennisdocumenten over ICT-gebruik. Het lijkt wel of oudere migranten niet meer bestaan.

Kwestie van beleid

‘In de jaren negentig was er volop belangstelling voor migranten, voor diversiteit”, vertelt Canan. “Palet in Eindhoven, waar ik twintig jaar heb gewerkt,  hield zich toen bezig met interculturele verschillen en hoe ermee om te gaan. Omdat er destijds besloten werd die verschillende doelgroepen op te laten gaan in het grote geheel, is Palet verdwenen”.  Het gewijzigd beleid blijkt een papieren werkelijkheid. De werkelijkheid zoals Canan die dagelijks ervaart is anders: oudere migranten, de eerste generaties Turkse, Marokkaanse en Surinaamse mensen zijn onzichtbaar geworden.

Analfabetisme als extra barriére

Terug naar de computer en tablet. Canan krijgt wel signalen dat de eerste generatie migranten daar wel meer van wil weten. “Ze zien hun (klein)kinderen altijd druk in de weer met de smartphone, en willen daar ook meer van weten. Extra moeilijkheid is dat veel oudere migranten analfabeet zijn of slecht kunnen lezen of schrijven. Werken met vrijwilligers is dan niet echt een optie”.

Vrijwilligers zijn natuurlijk goud waard. In zijn algemeenheid. Om de leeggevallen plekken op te vullen, om zelf iets te betekenen. Soms is dat voldoende, in sommige gevallen niet.  Dan moet er meer structuur, meer lange-termijn beleid en meer deskundigheid aan te pas komen. Om oudere inwoners, waarvan veel van buitenlandse afkomst, en  inwoners met een beperking  te laten kennismaken met de digitale verworvenheden van onze tijd. Niet meer wegkijken, maar omarmen als beleid. Met papier, met nota’s, maar met als resultaat dat iedereen kan meedoen. Juist de zwakkeren in de samenleving. Want daar is de gemeente toch voor?

Deze blog is geschreven door drs. José van Berkum. Zij is publicist en communicatieadviseur en gespecialiseerd in wonen, welzijn & technologie van senioren. Volg haar op https://www.linkedin.com/in/anciano/ of https://www.facebook.com/Www.zorgenvoormorgen.org