‘Je bent nooit te oud om te beginnen met spier- en balansoefeningen’, vertelt fysiotherapeut Lieke Elbers. ‘Zelfs als je tachtig bent, loont het de moeite’.

In BUUR, de huiskamer van mijn wijk, organiseren fysiotherapeut Lieke en ergotherapeut Karin samen een bijeenkomst voor oudere wijkbewoners over valpreventie.

‘Wie kent er niet iemand die lelijk gevallen is, zomaar gestruikeld’, vraagt Karin Kusters aan de aanwezigen. Vingers gaan omhoog, met bijbehorende verhalen. Blauwe plekken, hoofdwonden, een gebroken heup, angst om te vallen, ook schaamte vanwege de val. Behalve lichamelijke gevolgen heeft een val ook grote impact op je sociale leven, want met een gebroken heup ben je gebonden aan huis, afhankelijk van hulp.

De meeste valpartijen vinden in huis plaats. Je struikelt over iets, glijdt uit in de badkamer, valt van een trapje, stapt verkeerd uit je bed, vergeet je rollator. En waar je in je jonge jaren de val nog kunt opvangen, wordt dat minder naarmate je ouder bent. Ook al ben je een fitte senior, toch verlies je spiermassa, neemt de botdichtheid af, vermindert je reactiesnelheid en struikel je eerder. Met als gevolg een val. In 2019 belandden er landelijk ruim 100.000 senioren na een val op de eerste hulp.

Valpartijen voorkomen

‘Dat betekent niet dat vallen automatisch bij ouder worden hoort, hoewel dat vaak gedacht wordt’, vertelt ergotherapeute Karin. Een ander hardnekkig misverstand is, dat je door minder te bewegen ook minder kans loopt te vallen. Het tegengestelde is waar: meer bewegen vermindert de kans juist.

‘Als je weet waar je in huis op moet letten, kun je veel valpartijen voorkomen’, is de ervaring van Karin. En dat hoeft helemaal niet zo moeilijk te zijn. Waar kun je dan op letten? Zet je kamer niet te vol, is de eerste tip, zodat je voldoende loopruimte hebt. Goed licht overal lijkt vanzelfsprekend, maar is het vaak niet. Een gemiddelde tachtigjarige heeft driemaal zoveel licht nodig als een 25-jarige.

Behalve goed licht, is er meer dat vallen en struikelen tegengaat. Ruim losliggende tapijtjes of snoeren op, zorg voor drempelhulpen om met je rollator gemakkelijk te kunnen bewegen, anti-slip op de trap, beugels in de douche en op het toilet. Een tweede trapleuning, om veilig boven te komen. En voor wie het nodig heeft een traplift of persoonsalarmering. De gemeente Den Haag heeft een appartement ingericht met alle moderne hulpmiddelen om veilig en comfortabel ouder te worden.

Goede pantoffels, hoe simpel kan het zijn,  kunnen veel leed voorkomen. ‘Geen open pantoffels, maar dichte of met klittenband’, vertelt Karin. Ook het belang van gezonde voeding komt ter sprake, met vooral veel eiwitten, want dat vertraagt de afname van spierkracht. En die losliggende stoptegels dan, een crime voor wie met een rollator loopt? Bellen kan in Nijmegen naar de bel-en herstellijn, ongetwijfeld hebben andere steden ook een meldpunt.

Ommetjes en valpreventie

Veel aanwezigen zijn digitaal en geven elkaar tips over de wandelapp Ommetje of een app met GPS waarmee je ook buitenshuis gevolgd kunt worden. Ook het ochtendprogramma ‘Thuis in beweging’ komt voorbij. Voor wie liever in een groep oefent, is er nu een valpreventiecursus. Genoeg mogelijkheden dus om aan de slag te gaan.

Voorkomen is beter dan genezen, dat geldt ook voor valpreventie. Moraal van mijn middagje BUUR: ook ik, als fitte zestiger, moet iedere dag in de benen!

Deze blog is geschreven door José van Berkum, publicist en adviseur op het gebied van wonen, welzijn & technologie van senioren. Meer informatie of contact? Bel naar 0613883560, kijk op José van Berkum | LinkedIn, volg haar op FB: Anciano | Facebook of abonneer je gratis op deze blogsite.