Naarmate we ouder worden verandert ook de manier waarop we de wereld zien. En dat is ook letterlijk zo! Net zoals ons gehoor vermindert, veranderen ook onze ogen. De lens en het hoornvlies worden donkerder en geler van kleur en onze pupillen worden kleiner. Ons gezichtsveld beperkt zich en bij staar wordt het licht als het ware ‘verstrooid’.

Dat alles heeft als gevolg dat ouderen nog maar een derde kunnen ‘filteren’ van wat een 20-jarige met zijn ogen kan verwerken. Ouderen kunnen daarnaast moeite hebben met het onderscheid tussen kleuren. Oudere ogen hebben voor een optimale ‘verwerking’ behoefte aan drie keer zo veel licht als jongeren – maar ze zijn gevoelig voor verblinding en een sterk wisselende lichtsterkte.

Kleuren komen bij ouderen gedempter over – het verschil tussen de kleuren onderling wordt zogezegd minder. Daarom is het goed om te werken met kleuren die elkaar contrasteren, zoals witte borden op een donker tafelkleed.

Voor de verouderde ogen is het goed om gelige kleuren en een erg hoge of wisselende lichtsterkte te vermijden. Géén gele muren dus met witte deuren, of TL-balken om de 20 meter. Liever witte muren met donkere deuren en hendels en een doorlopende lichtstrip in het plafond. Stoelzittingen moet contrasteren met de vloer om de rand van de stoel beter zichtbaar te maken. Hetzelfde geldt voor het contrast van het sanitair met de wanden en de vloer.

Kleuren hebben daarnaast een grote invloed op het welbehagen van mensen. Wie wil er nu dag en nacht tegen een grijze muur aan kijken? Niemand, toch? Je zou er spontaan depressief van worden – kleuren hebben nu eenmaal effect op je gemoedstoestand. Warme kleuren bevorderen een gevoel van veiligheid en harmonie en kunnen dus helpen bij gevoelens van eenzaamheid en angst. En door een juist gebruik van kleur van muren en decoraties en door verschil aan te brengen in kleuren worden ook de cognitieve vermogens van ouderen gestimuleerd.

Vaak hebben ouderen een voorkeur voor zachtere (pastel)kleuren. Deze zijn echter vaak niet helder genoeg voor oudere ogen waardoor het focussen moeilijker gaat. Door heldere kleuren te gebruiken wordt het verlies van gezichtsscherpte tegen gegaan. Dat hoeft niet ten koste te gaan van de ‘warmte’ van kleuren; kleuren zoals ‘perzik’, ‘warm bruin’ en ‘abrikoos’, ‘terra cotta’ en roze zijn kleuren die lang goed zichtbaar blijven.

De effecten van kleuren en licht op het welzijn van ouderen wordt nog steeds onderzocht en er wordt steeds meer mee gewerkt. Met kleine ingrepen valt er nog een wereld te winnen. Mooi toch?

Welke voorbeelden ken jij van licht- en kleurgebruik dat specifiek afgestemd is op ouderen?