25% van de tijd gaat zitten in het werk zelf, en 75% van de tijd in het praten met de mensen.

Afgelopen dinsdag organiseerde het Knooppunt Bouwen met Groen een bijeenkomst over de waarde van ‘groen’ in de ouderenzorg. Toen ik de straat in reed van Woonzorgcentrum Tolsteeg, waar de bijeenkomst was, wierp ik al zoekende naar een parkeerplaats snel even een blik op het centrum. Tot mijn verrassing zag ik er in de kas voor het centrum daadwerkelijk mensen.

Dat klinkt misschien wat negatief, maar de ervaring leert dat ‘groene’ projecten vaak een enthousiast begin kennen, maar vervolgens langzaam doodbloeden. Wanneer de eerste interesse vervlogen is en de routine van alledag weer de overhand krijgt, is het soms moeilijk om een tuin levend te houden. Een aanjager ontbreekt die de vaart er in houdt. Dat bleek dan ook één van de succesfactoren te zijn bij de tuin en kas van Tolsteeg. Want Tolsteeg heeft Kees.

Kees
Kees – ecologisch hovenier van beroep – is een bevlogen man die graag een praatje maakt en de ouderen van het centrum graag ziet komen. Hij laat ze allemaal kennis maken met de tuin en alles wat er groeit en bloeit. Hij laat ze ruiken, proeven, voelen. Ervaren. En dat is hoe hij de harten van de bewoners en medewerkers voor de tuin wint: één voor één.

Kees is succesfactor nummer één. Een bevlogen, sociale aanjager die langere tijd de zorg voor de tuin aan zich toevertrouwd ziet, en de planningen, groeischema’s en het leeuwendeel van het plantwerk doet. Die communicatief is naar bewoners en medewerkers, en goed overweg kan met de aangehaakte vrijwilligers. Dat is geen vrijblijvende functie: Kees is in dit geval in dienst bij de zorgverlener (AxionContinu) en de woningcorporatie. Geen vrijwilligerswerk dus. Er is geïnvesteerd in een goede aanjager, en dat is een kritieke factor. Puur vertrouwen op vrijwilligers of het organiserend vermogen van burgers – zoals bij veel buurtprojecten – blijkt keer op keer niet echt te werken. Ben je niet bereid te investeren: doen het dan niet. Professionaliteit is wat waard.

Enthousiasme
Natuurlijk zijn er meer factoren die je project maken of breken. Succesfactor nummer twee is het ‘meekrijgen’ van de medewerkers, met name in het primaire proces. Zij zijn degenen die er voor zorgen dat de ouderen al dan niet naar buiten worden gebracht en kennis maken met de tuin. Zij gebruiken je groenten en kruiden al dan niet bij het bereiden van de maaltijden. Zij maken de ouderen en hun familie én elkaar enthousiast. Dat vraagt dus om goede communicatie en samenwerking om tot een gezamenlijk programma te komen; ‘alle schakels met elkaar verbinden’. Al is het maar iets simpels als samen aan een lange tafel tuinbonen doppen en klaar maken.

Aanjager
De derde factor die van belang is, is de aanwezigheid van een enthousiaste interne aanjager die onder andere voor de vrijwilligerstoevoer zorgt en het overzicht houdt van het verloop van het project; de beleidsmatige kant dus. De lokale coördinators welzijn en de regionale servicemanagers zijn in het plaatje erg belangrijk.

Kernteam
Ten slotte is de vierde succesfactor de samenstelling van het kernteam dat nadenkt over de tuin en de implementatie van het plan. Zorg voor een breed team met veel verschillende disciplines. Vergeet daarbij zeker de medewerkers in het primaire proces en je ‘tuinman Kees’ niet! Zij zijn degenen die praktisch kijken naar de mogelijkheden en voorwaarden. Zo voorkom je een tuinontwerp met te weinig zon of te smalle paden voor rolstoelen en zorg je direct voor ‘eigenaarschap’ van het project.

Uiteindelijk draait het hele welslagen van een dergelijk project om de continuïteit en dus de organisatorische borging.

Als ik weer weg ga zie ik Kees zitten op een bankje. Naast hem zit een oude dame, haar rollator naast het bankje geparkeerd. Kees reikt haar de bloem aan die hij net heeft geplukt. Ze ruikt er aan, en glundert.

Marsha Buuron begeleidt de totstandkoming van buitenruimtes, (sociale) werkplaatsen en dagbesteding waarin de doelgroep een actieve rol heeft. contact