Hoe ziet de toekomst van de ouderenzorg eruit? Een vraag die steeds meer mensen bezighoudt, niet in de laatste plaats toekomstige senioren. In 2015 verscheen de uitgave ‘Anna zorgt voor appeltaart’ , met als ondertitel ‘ Een verhaal als bijdrage aan de dialoog over de ouderenzorg in 2035’.

Het is precies dat. Aan de hand van het leven van Anna en haar dochter Dineke, haar Marokkaanse vriendin Maroua en zorgregisseur Wouter krijgen we een inkijkje in het leven zoals dat er over twintig jaar uit kan zien. Zowel Anna als Maroua zijn weduwe, met kinderen en kleinkinderen.

Hoe leven ouderen – het woord ‘ouderen’ bestaat nog steeds  – over pakweg twintig jaar?

Anna bakt appeltaart, op de ouderwetse manier, met kaneel, noten, roomboter en flink wat suiker. Dat vinden zij en haar vriendin Maroua heerlijk. Het scherm in de keuken reageert meteen en meldt dat de totale suiker- en vetconsumptie voor die dag al bereikt is. Ook dochter Dineke ziet dat en spreekt haar moeder daarop aan. Wat de ervaringen met deze bemoeienis/betrokkenheid zijn, blijft onduidelijk. Het ethische vraagstuk over privacy is nog niet meegenomen.

Meer generaties

Het favoriete gespreksonderwerp van Anna en haar vriendin zijn hun verhuisplannen. Sinds ze moeilijker lopen, zijn ze op zoek naar een woning met voorzieningen waar ze kunnen blijven wonen tot het einde. Een straatje met meerdere generaties en een gezamenlijke tuin is ideaal. Zelfstandig wonen en elkaar helpen waar het kan, is het gedroomde voorland.

Fast forward. Anna woont inmiddels tot volle tevredenheid in haar nieuwe huis. Buren helpen elkaar over en weer, dankzij de online community. Anna zorgt soms voor ouderwetse gehaktballetjes tijdens een gezamenlijke maaltijd. Jongere vrouwen doen dat niet meer, die laten eten invliegen met een drone.

Ook heeft ze een slimme armband, die gegevens over haar gezondheid naar haar account op MijnLeven.nl stuurt. Haar dochter houdt dat bij, omdat Anna zelf niet zo digitaal is. MijnLeven,nl is het antwoord op versnipperde informatie en overal en nergens je informatie bij elkaar zoeken. Dat is in 2035 voorbij: er is één platform waar de overheid informatie over wonen, welzijn, financiën en gezondheid aanbiedt. Ook beschikt iedereen over een live events fonds

Gezamenlijk besluiten

Anna is blij dat ze niet in een verpleeghuis woont, zoals haar moeder. Daar waren de regels leidend, ondanks aardige medewerkers. In 2035 staat de cliënt echt centraal en is shared decision making vanzelfsprekend. Opleidingen sturen daar op. Voor bijna iedereen is er zorg aan huis mogelijk.

Dan krijgt Anna een hersenbloeding en valt in huis. Dankzij sensoren heeft haar dochter dat meteen in de gaten. Anna blijft thuis in bed, met allerlei technologie om haar te helpen. Ook krijgt ze hulp van haar vriendin, vrijwilligers uit de buurt en zorgprofessionals. Voor dochter Dineke wordt het teveel en ze schakelt Wouter, de zorgregisseur in. Zijn eerste vraag is ‘Wat heb je zelf allemaal geregeld en waar loop je vast?’ Met behulp van technologie houdt hij contact met Anna en Dineke, het netwerk en zorgcollega’s. Dineke is opgelucht: ook voor mantelzorgers is er veel veranderd in 2035.

Daar stopt het verhaal. Wordt het buitenshuis of thuis revalideren, opname in een duur verzorgingshuis, welke mogelijkheden zijn er nog meer?

2035 ligt veertien jaar in de toekomst. Dat lijkt lang, maar is in een vloek en een zucht voorbij. Niets is zeker, gezien de huidige gezondheidscrisis en wooncrisis.

Is dit verhaal ‘slechts’ een verhaaltje of leidraad voor beleid? En – met shared decion making als uitgangspunt  – hebben huidige en toekomstige senioren aan dit toekomstbeeld meegewerkt en herkennen en omarmen ze het? De toekomst zal het leren.

Deze blog is geschreven door drs. J. (José) van Berkum. Ze is publiciste en communicatieadviseur, gespecialiseerd in wonen, welzijn & technologie VAN senioren en beschikbaar voor interim advisering en workshops. M. 0613883560 , W.www.zorgenvoormorgen.org